Met een huis op Madeira kun je, en mag je niet om de cultuur heen van het land. Die is prachtig portugees. Natuurlijk heeft het eiland een beetje een micro-cultuur, maar het hangt toch sterk aan het Portugese vasteland. Als je daaraan denkt kun je niet om de Fado heen, het weemoedige maar prachtige lied van Portugal. Allemaal weten we dat Amalia Rodrigues de Fado groot heeft gemaakt. Nu zij er niet meer is, mogen we blij zijn met jongere Fadistas zoals Mariza. Haar timbre doet sterk aan Amalia denken, en ook zij gebruikt, zoals dat gewoon is bij de Fado, de Portugese poezie om die om te vormen tot liedteksten. Een van de mooiste die ik pas tegenkwam – niet nieuw natuurlijk, er zullen er onder jullie vast wel zijn die het allang kennen – wil ik jullie niet onthouden. Ik vond een website uit Brazilie, met daarin heel veel Portugese liedteksten, en ook de uitgeschreven tekst van het prachtige ‘Cavalheiro Monge’, ‘Monnik-ruiter’. De tekst is van niemand minder dan Fernando Pessoa, een begrip in Portugal en Brazilie. Ik zal niet proberen de schitterende tekst in het Nederlands vorm te geven, vertalen zou het geen recht doen. Het is gewoon prachtig Portugees.
klik maar op de link en start het you-tube filmpje. Voor liefhebbers van andere bekende Portugese liedteksten is de site ook van waarde: er zit een heel goede zoekfunctie in en er is van alles te vinden…
update 2021
Intussen zijn er alweer zo’n tien jaar voorbij. We hebben veel bijgeleeerd van de cultuur van Portugal, we weten dat de Fado niet altijd weemoedig is, hoewel het onvertaalbare begrip ‘saudade’ er wel vaak in voorkomt. Ik werd deze week door vriendin Georgette attent gemaakt op een voor mij onbekend stuk muziek. De titel is ‘beijo de saudade‘ en is eigenlijk tweetalig: Portugees en het bijna-portugees van Cabo Verde, de vroegere Portugese kolonie die nu zelfstandig Kaap-Verdië heet. In hun taal heet het bijna, maar nét niet hetzelfde: bêjo di sodadi. Veel Portugese of KaapVerdiaanse muziek legt een link tussen Portugal of Lissabon en Kaap-Verdië of alleen Sao Vicente, het hoofdeiland waar de hoofdstad Mindelo op ligt. Ook in hun muziek is Sodade of Sodadi een bekend begrip, zoals we allemaal weten als we ons Cesária Évora herinneren met haar lied Sodade. De tekst van Beijo de Saudade is prachtig en simpel: heilige golven van de Taag, laat me je een kus geven. Breng die naar zee, en de zee brengt hem naar mijn land. Marisa zingt het hier, met de Kaap-Verdische zanger Tito Paris en een knapperd die hier met droge ogen naar kan luisteren. Prachtig Portugees, maar ook prachtig Kaap-Verdisch.
Ik plaats hier een compliatie van drie nummers waarin Cabo Verde een rol speelt, maar het gaat vooral om het eerste hoewel de andere twee ook prachtig zijn. Ik heb deze registratie gekopen omdat hier de tekst bij staat.
