In de maanden april en mei 2020 hebben de artiesten van Madeira hun inkomsten zien wegzakken; hotels, theaters en andere openbare ruimtes waar ze vroeger optraden moesten sluiten als gevolg van de corona-pandemie. Geen toeristen en alles dicht betekende geen werk en dus geen inkomen. Ze hebben de gelederen gesloten en zijn begonnen met de Madeira Quarantine Sessies. Elke avond om zeven uur WET hadden we een concert via een speciale Facebook-pagina, met artiesten die we al kenden, maar ook nieuwe, waarvan we er een paar meteen op onze lijst met favorieten hebben gezet.
Pedro en Sofía, wie anders?
Jullie zullen niet verbaasd zijn dat onze favoriete Fado-artiesten Pedro Marques (gitaar) en zijn vrouw Sofia Ferreira ook op die lijst staan. Ze waren gelukkig ook present in de Sessions. Met heel weinig middelen, zowel financieel als technisch, is het ze gelukt ons een unieke reeks concerten voor te zetten. Het was hun enige manier om weer in contact te komen met hun publiek en, zoals we hebben ervaren, de aandacht van nieuw publiek te trekken. Nu Madeira langzaamaan terugkeert naar een min of meer normale situatie, zijn de Quarantine Sessies afgelopen. Maar het Madeirense Ministerie van Toerisme en Cultuur heeft een aantal bijzondere artiesten uitgenodigd om op opnames te maken op een paar bijzondere plaatsen op Madeira.
Onder veel betere omstandigheden zijn hun optredens geregistreerd en gepubliceerd op Youtube. Ik heb een afspeellijst gemaakt van deze bijzondere ‘visitas cantadas’ of ‘gezongen bezoeken’ aan een paar van de mooiste culturele bezienswaardigheden van het eiland. De afspeellijst staat onderaan de pagina. Ik heb de artiesten gelinkt aan hun Youtube-kanaal – als ze er een hebben tenminste – dus als er een is die je bijzonder leuk vindt dan kun je er meer van beluisteren. Geniet van de mooie stemmen en de bijzondere plaatsen van Madeira. En vergeet niet om ze ‘live’ te gaan zien wanneer je de volgende keer naar Madeira komt.
Marta Rodrigues in het centrum ‘John dos Passos’
Marta Rodrigues zingt in het Cultureel Centrum John dos Passos in het prachtige Ponta do Sol aan de zuidkust van Madeira. Het cultureel Centrum is genoemd naar de bekende Amerikaanse auteur van Portugese afkomst. Het centrum staat in het centrum van Ponta do Sol.
Marta heeft een leuke, jazzy manier van zingen en haar performance is een plezier om naar de kijken!
Tiago Sena Silva at the Solar do Aposento
Solar do Aposento is één van de meest bijzondere plaatsen van Madeira’s noorden. De naam van het huis kan het best worden omschreven als ‘villa om je terug te trekken’ De villa staat in Ponta Delgada en werd gebruikt om in de zomer de hitte van Funchal te ontsnappen. De laatste eigenaresse schonk de villa aan de eilandregering om er een museum van te maken en op die manier haar kunstcollectie voor het nageslacht te bewaren, en ook om te dienen als historisch document over het leven op Madeira (van de aristocratie) in de 19e eeuw. Een prachtige plek die de heerlijk ontspannen muziek van Tiago prachtig omlijst.
Tiago heeft een verrukkelijke relaxte manier van zingen, die wel wat doet denken aan die heerlijke luie Braziliaanse sambas. Hij werd al snel één van onze favorieten tijdens de Quarantine Sessions en hij hoort zeker tot Madeira’s meest iconische stemmen.
Diana Duarte in het Museu da Quinta das Cruzes
Dit museum staat in Funchal en herbergt een brede collectie juwelen, kunst, keramiek, meubels en andere kunstvoorwerpen. Het is één van de oudere musea op Madeira en is gebaseeerd op de donatie van goudsmit César Filipe Gomes, al snel gevolgd door de nalatenschap van kunstverzamelaar João Wetzler.
Diana is een heel gezellige zangeres, leuk om haar te zien spelen en om naar te luisteren. Ze bespeelt de ‘cavaquinho’, het instrument dat de Madeirensen ooit naar Hawaii brachten, waar het beroemd geworden is als de ukulele.
Sofia Ferreira en Pedro Marques in het the Museu de Fotografía.
Het Fotografiemuseum van Madeira is gehuisvest in het vroegere atelier van graveerder en fotograaf Vicente Gomes da Silva. Naast foto- en filmmateriaal waarmee het leven op Madeira in vroeger tijden in beeld gebracht wordt, heeft het museum een collectie camera’s en andere aan fotografie verwante objecten.
Sofia Ferreira en Pedro Marques horen tot onze absolute favorieten. Ze horen bij de Sabor a Fado-familie en kunnen zonder meer gerekend worden tot de beste vertolkers van de beroemde Fado, die inmiddels tot immaterieel Unesco erfgoed is verklaard. Hoewel de Fado op het vasteland is geboren, is er op Madeira een springlevende Fado-scene van hoge kwaliteit te vinden. Met virtuoos Pedro op de Guitarra Portuguesa, vertolkt Sofia twee super-klassieke Fados.
Miguel Pires in het Universo de Memórias
Het Universo de Memórias Joao Carlos Abreu is precies wat de naam al zegt: een universum van de herinneringen van Abreu. Zijn leven lang heeft hij veel gereisd, hij heeft in verschillende Europese steden zoals bijvoorbeeld Rome gewoond, en hij kocht overal voorwerpen en memorabilia die, zoals hij zelf zei: een verbinding leggen tussen al mijn veertig jaar in dienst van het toerisme, temidden van mensen en landen die me hebben verrijkt. Het is interessant te weten dat Abreu, dichter, schrijver en politicus, jarenlang Madeira’s minister van toerisme was.
Professioneel musicius Miguel Pires was de initiator van de Madeira Quarantine Sessions. Met zijn stem die klinkt als een klok zingt hij “What a Wonderful World” en op dit paradijselijke eiland kan dat geen toeval zijn.
Vânia Baganha in de Quinta Magnólia
De prachtige Quinta Magnólia is gelegen bij het Lido van Funchal. In het hoofdgebouw is een restaurant gevestigd en verschillende expositieruimtes. De schitterende tuinen hebben ondermeer tennisbanen en een speeltuin.
De kristalheldere tem van Vânia Baganha en haar interpretatie van Mariza’s ‘Quem Me Dera’ waren een grote verrassing.
Vânia Fernandes in het Mudas
Mudas Centrum voor Eigentijdse Kunst. Een heel bijzonder eigentijds gebouw, ontworpen door architekt Paulo David, dat op bijzondere manier is ingebed in het woeste landschap van Madeira door de gebruikte materialen en het volgen van de berghelling waarop het is gebouwd. Het gebouw staat in Calheta, de gemeente waar ons huis ook onder valt. Het museum voor Moderne Kunst dat vroeger gevestigd was in het te vochtige en tochtige fort São Tiago in Funchal verhuisde in oktober 2015 naar dit veel geschiktere gebouw.
Vânia Fernandes is geen nieuwkomer in de muziekwereld. Ze won verschillende zangwedstrijden en ze vertegenwoordigde Portugal in de 2008 editie van het Eurovie Songfestival.
Lidiane Duailibi in het Solar São Cristóvão
Een prachtig 17e eeuws Herenhuis in Machico, dat nu een museum is waar je 600 jaar geschiedenis en mensen van Machico kunt bekijken. Het is een prachtig gebouw, maar helaas heeft de gemeente Machico het niet nodig gevonden een beetje fatsoenlijke documentatie op hun website te schrijven over deze bijzondere plaats. We moeten het doen met een paar regeltjes in het Portugees op Machico’s website.
Lidiane Duailibi treedt vaak op met de band ‘Bossa Livre” en haar muziek heeft een absoluut Braziliaanse ‘sound’.
Cristina Barbosa in het the Museu Etnográfico
Het Ethnografisch Museum in Ribeira Brava is gevestigd in een gebouw dat in de 17e eeuw in eigendom was van het Santa Clara klooster in Funchal. Later werd het gebruikt als suikerriet verwerkende fabriek, waar de beroemde Madeirense rum ‘aguardente’, dat vuurwater betekent, werd gemaakt. Vandaag de dag heeft het museum een permanente expositie waar je kennis kunt maken met de traditionele cultuur van het eiland, en hoe er vroeger werd geleefd. Het besteedt aandacht aan de visserij, de wijnproductie, vlas en linnen en handel en vervoer in vroeger tijden.
Cristina Barbosa trad al op heel jonge leeftijd op. In de vroege jaren tachtig won ze al het kinder-songfestival van Madeira en ze is nooit meer opgehouden met zingen. Tegenwoordig treedt ze meestal op in hotels of in het Casino van Funchal, soms met de Madeira Big Band.
Sofia Almeida in het Casa Museu Frederico de Freitas
Het museum dankt zijn naam aan Dr. Frederico de Freitas, advocaat en notaris en kunstverzamelaar. In de veertig jaar dat Frederico de Freitas er woonde verzamelde hij veel kunstschatten, die hij naliet aan de eilandregering. In het begin verzamelde hij vooral voorwerpen die iets met Madeira te maken hadden, later vulde hij zijn collectie aan met sculpturen, schilderijen, meubels, keramiek en gravures uit Portugal en uit het buitenland.
Als student at the Funchal’s conservatorium won Sofia Almeida het songfestival ‘Madeira a Cantar’ in 2019. Haar vertolking van het beroemde “We’ll meet again” is een waardige en symbolische afsluiting van deze playlist.
Dus ga er voor zitten, zet je geluid aan en speel de playlist hieronder af, het beste op volledig scherm. Geniet van de muziek en van het uitzicht.
zelf uitgenodigd
Later in het voorjaar schrijven we deze update. De artiesten op het eiland hebben het nog altijd moeilijk. Misschien dat het na 1 juli beter wordt: dan laat het eiland weer toeristen toe. Voor dat het zover is willen we in onze betrekkelijk veilige bubbel zelf iets doen om te helpen. We kunnen natuurlijk niet voor iedereen iets doen. Maar onze favorieten mogen we niet in de steek laten. We steken daarom met een aantal vrienden de koppen bij elkaar en nodigen zelf een paar artiesten uit voor een muzikale middag. Lees het hier.
hoi Peter,
Heb me vorige week op jullie nieuwsbrief geabonneerd en meteen al zoveel plezier! Mooie muziek (vooral Diana en Vania; ben zelf grote fan van Mariza (gezien/gehoord in de Doelen pre-corona), prachtige plaatjes van het eiland, impressies van het leven daar. Zin om snel weer naar Madeira te komen en het zoeken naar een eigen casa(atje) voort te zetten!
Hartelijks, Hetty
Leuk dat je zoveel dingen vindt die naar je zin zijn, Hetty. Mariza, ja, ze is een van de grootsten nu, zo niet de allergrootste. Maar Fado hoort eigenlijk op kleine plaatsjes, in kleine kroegjes en vlak voor je neus. Vandaar dat we zo blij waren onze Madeirense favorieten Sofia Ferreira en Pedro Marques met hun gitaristen in een provéconcert te kunnen uitnodigen. Als je weer hier bent maak ik je met plezier wegwijs in de eilandcultuur. Groter en leuker dan veel toeristen weten! Laat maar weten!
Dag Peter,
Wij zouden Madeira graag willen bezoeken over twee weken voor twee weken lang. Ik begrijp dat er weer genoeg te doen is inmiddels? Het enige waarover we nog twijfelen is het risico op een eventuele lockdown… Komt die er en hoe komen we dan weer thuis? Maar als ik jou verhalen lees denk ik niet dat er weer een lockdown komt. Twijfels, twijfels!
Groetjes Annet.
Hi Annet, tja koffiedik kijken kan ik ook niet. Restaurants zijn weer open, het is gezellig genoeg overal, en Madeira heeft de covid onder controle. Lockdown ligt niet voor de hand. Als een vliegmaatschappij je hierheen brengt, dan zullen ze je ook terug moeten brengen. Ik zou me niet teveel zorgen maken. De regels hier zijn simpel: afstand houden, en in binnenruimte mondkapje. Ook in het restaurant bij binnenkomst en bij verplaatsing, bv naar het toilet. Dat geldt ook op terrassen. Zodra je zit mag het af. Prima te doen.
Muziek uit het hart. Was een erg leuke tijd om deze muziek te volgen. We hebben genoten. Nog bedankt voor de tip. Groeten uit een zonnig Helmond.
Dat zo’n klein eiland, zoveel prachtige muziek voortbrengt. Wij wensen jullie heel veel cultureel genot. Lieve groet va ons.
Voor ons is dit ook allemaal verrassend, Mieke. Hoewel onder normale omstandigheden de toeristenindustrie natuurlijk voor werkgelegenheid biedt voor entertainers. Maar er is nog veel meer. Het Mandoline-orkest van Madeira is bijvoorbeeld wereldberoemd. En het Philharmoinisch orkest van Madeira is niet verkeerd. En zo kunnen we nog wel even doorgaan. Meestal komen we er niet erg aan toe, maar nu is alles anders en we maken eer gewoon het allerbeste van. En dat lukt tot nog toe behoorlijk goed.
Dank voor je bericht; we hebben nog erg veel cultureels gemist bij ons bezoek. Inmiddels is Nederland ook los en de uiterst negatieve effecten kon je zien in Amsterdam. Blijft toch een heel aparte stad. Verder gaat het overigens uitstekend op de terrassen, trein en openbare ruimte. Openlucht is op zich een zegenrijk middel tegen het Corona-virus, denk ik.
Geniete van de zomer en met hartelijke groet Jelle
Dat is één van de meer recente ontdekkingen, hoewel iedereen dat zelf natuurlijk ook kon bedenken. Veel buiten, daar wordt het virus – als het er is – sterk verdund door de buitenlucht en het blijkt dat besmetting met een beetje virus veel lichtere effecten heeft dan besmetting met veel virus. Binnenblijven met de boel potdicht was dus contraprouctief. Het zou me niets verbazen dat dát de reden is dat er hier maar één persoon op de IC gelegen heeft, en dat was een Nederlandse dame die drie dagen na aankomst hier besmet bleek. Jammer dat ze intussen al een hele rondgang over het eiland had gemaakt. Buiten haar heeft ere maar één persoon in het ziekenhuis gelegen, de andere 89 besmette mensen hadden lichte klachten en konden thuis blijven.
Cultuur, ja daar zijn we niet aan toe gekomen. En er is zo veel meer dan je zou denken, vooral op muziekgebied, hoewel er ook een paar prachtige musea zijn. Er zit maar één ding op: terugkomen. Ik denk niet dat we dan gaan lopen 😀
Hiya Peter en Noud,
Tot nu toe heb ik alleen maar de Levadas en Veradas gelopen en het Mandoline concert in Funchal beluisterd. Dat gaat nu echt veranderen. Ik ga wat meer culturele dingen doen. Ik heb nu ideeën gekregen van jullie. Ook meer muziek beluisteren, want die Fado is toch wel erg mooi. In October/ November ben ik weer terug op Madeira, deze keer in São Roque, dus dichtbij Ponta Delgada. Misschien tot ziens.
Je hebt dan wel het meest beroemde Madeirense orkest gezien, Eveline. Dat Mandoline-orkest is wereldberoemd. Maar er is inderdaad zoveel meeer, waar wij normaal gesproken ook niet aan toe komen, ook al omdat we toch wel een klein uurtje van Funchal zitten waar het allemaal gebeurt. De ‘Visitas Cantadas’ waren bedoeld om de artiest én de locatie te promoten, maar het is niet de plek waar ze normaal geesproken optreden. Maar een google-actie tegen die tijd en je weet zo wie er waar zingt. Fado? Daarvoor moet je gewoon naar Sabor a Fado in Funchal, Travessa das Torres 10. Dat is de meest authentieke plek om Fado te zien en te horen, zonder microfoons, maar mét een heerlijke maaltijd. Niet echt goedkoop, hoewel, naar Nederlandse en zeker Britse begrippen wel, maar je krijgt wel een heerlijke avond.