shit happens: vluchten Madeira geannuleerd als je naar huis gaat
Natuurlijk weet iedereen die regelmatig naar een eilandbestemming als Madeira vliegt, dat er door slecht weer soms een vlucht van of naar Madeira geannuleerd worden. Niet leuk als het je overkomt. Maar dit is een bergachtig eiland en als de wind uit de verkeerde richting komt is 18 knopen, dat is een kleine windkracht 5, al genoeg om luchthavenproblemen te veroorzaken. Onder dergelijke omstandigheden kunnen er valwinden ontstaan die ervoor zorgen dat ook moderne vliegtuigen niet op Madeira kunnen landen.
Hoewel oude verhalen op het internet blijven circuleren als zou Madeira één van de gevaarlijkste luchthavens hebben, zijn deze al decennia geleden achterhaald. Het laatste ongeval op deze luchthaven, het enige dodelijke ongeluk in de geschiedenis van de Portugese nationale luchtvaartmaatschappij TAP, vond plaats in 1977, toen de landingsbaan nog maar zo’n 1600 meter lang was. Na deze vliegramp werd de landingsbaan in twee fasen verlengd en is nu een veilige 2781 meter. Hoewel de verlenging van de baan de luchthaven van Madeira erg veilig heeft gemaakt kan dit niet voorkomen dat door slecht weer op Madeira vluchten geannuleerd moeten worden. Het hooggebergte van Madeira zal onder bepaalde omstandigheden altijd voor valwinden zorgen. En voor onze eigen veiligheid zal dit – helaas – het luchtverkeer naar Madeira blijven verstoren.
welke tactieken gebruiken de luchtvaartmaatschappijen bij luchthavenproblemen?
Bij de eerste tekenen van slecht weer worden de naderende vliegtuigen naar een wachtpatroon gedirigeerd. Meestal tussen Porto Santo en Madeira. Ze zullen blijven cirkelen totdat er een opening in het weer is dat hen in staat stelt om te landen. Het is duidelijk dat het de strenge veiligheidsregels zijn die bepalen of er een gaatje is om te landen. Tot slot is het de beslissing van de piloten of ze al dan niet daadwerkelijk zullen landen. Het zal duidelijk zijn dat een piloot nooit voor de lol zal kiezen om niet te landen als hij daarvoor wél toestemming heeft. Het kan altijd gebeuren dat op het laatste moment de wind weer zo aantrekt of het zicht zo slecht wordt dat het toestel zal doorstarten en wellicht moet uitwijken naar een andere luchthaven.
elke airline een eigen tactiek
We zien echter grote verschillen in de manier waarop de luchtvaartmaatschappijen omgaan met slechte weersomstandigheden op Madeira. Aangezien de laatste tijd het luchtverkeer naar Madeira door slecht weer vaker wordt verstoord – wie zei ook weer dat er geen klimaatverandering is? – zien we dat de verschillende maatschappijen verschillende tactieken hebben wanneer deze problemen zich voordoen.
Porto Santo
Sommigen proberen te landen op de nabijgelegen luchthaven van het zustereiland Porto Santo. Maar dit heeft dan weer twee andere problemen. Ten eerste, de kleine luchthavencapaciteit. Als er 6 vliegtuigen geparkeerd staan, is er geen ruimte meer. Ten tweede hangt het vervoer van de passagiers naar Madeira af van de nukken van de veerboot. De veerboot is in handen van Madeira’s zeevervoer-monopolist Grupo Sousa, en die doet wat hij wil. Dan is er het probleem dat vertrekkende passagiers met hetzelfde vliegtuig moeten. En er is geen manier om ze naar Porto Santo te krijgen. Tenzij de luchtvaartmaatschappij de veerboot chartert om een extra retourovertocht te maken.
veerboot gechartered
Afgelopen jaar heeft EasyJet dit inderdaad een paar keer gedaan. Maar het is niet echt een houdbare oplossing voor luchthavenproblemen. Porto Santo heeft te weinig capaciteit. En er is geen snelle en frequente veerdienst. Veel maatschappijen besluiten dan ook om door te gaan naar een van de Canarische Eilanden als op Madeira de luchthaven gesloten is. Ze hebben daar een grote capaciteit aan hotelkamers. Zo kunnen ze de passagiers opvangen voor de nacht die ze daar zullen moeten doorbrengen.
terug naar het vasteland
De TAP- en EasyJet-vluchten van het Portugese vasteland keren altijd terug naar de luchthaven waar ze vandaan komen. Pikant detail: heel soms is de situatie andersom. Vooral bij hevige regen loopt het luchtverkeer op de Canarische eilanden vaak vast. Dan wordt wel uitgeweken naar Madeira. Heeft Madeira last van wind, de Canarische eilanden kunnen slecht tegen regen. Daar zijn we hier dan weer beter op voorbereid. Niet voor niets is Madeira altijd groen.
doorzetten, of juist niet?
Hoewel de omstandigheden natuurlijk voor alle vliegmaatschappijen gelijk zijn zien we een groot verschil in de volharding van luchtvaartmaatschappijen om te blijven proberen te landen. De hoeveelheid brandstof bepaalt natuurlijk hoe lang een vliegtuig kan rondcirkelen voordat het moet uitwijken. Maar zoals we kunnen zien als we de vliegroute van een bepaalde vlucht die wacht om te landen in de gaten houden, kunnen we in real time zien wat vliegtuigen eigenlijk doen, welke snelheid ze hebben en welke hoogte (wij doen dat met de app of website van FlightRadar24, handig omdat we kunnen zien of vluchten met gasten van ons erin kunnen landen of niet).
16 december
Dit brengt me bij de annuleringen van gisteren, 16 december. We hielden onze adem in omdat onze vriend (bijna familie) Julien, naar Madeira zou komen. Het zou een bliksembezoek zijn, heen met een ochtendvlucht en terug op TAP-middagvlucht TP1689 naar Lissabon. En er was slecht weer voorspeld. We hadden hem al gewaarschuwd, maar hij landde op tijd, zoals een aantal andere vluchten. Omdat het voor hem belangrijk was om nog dezelfde dag naar Lissabon terug te keren deden we de nodige schietgebedjes. Op de App FlightRadar24 hielden we het luchtverkeer nauwlettend in de gaten. Er waren er al een aantal aan het cirkelen, wachtend op een mogelijkheid om te landen. Uiteindelijk kwamen ze allemaal veilig aan op de luchthaven van Madeira.
TAP 1689 houdt het al snel voor gezien
Maar niet de 1689 van TAP. Die hield het na één rondje voor gezien. Hij moest even wachten om een andere vlucht te laten vertrekken. Het vliegtuig kwam toen binnen om te landen, moest toen doorstarten. Maar in plaats van een nieuwe poging te wagen ging het toestel linea recta terug naar Lissabon. Omdat ik de vlucht nauwlettend in de gaten had gehouden, maakte ik een screenshot voor Julien. Hij zat natuurlijk op de luchthaven te wachten zonder informatie. Ik kon hem wel vertellen wat er aan de hand was. Door de inkomende vlucht terug te sturen naar Lissabon was zijn uitgaande vlucht natuurlijk automatisch geannuleerd.
TAP doet geen moeite
Zoals je op bovenstaande foto’s kunt zien, heeft TAP 1689 weinig moeite gedaan om te landen. Andere vluchten, zoals de SATA-vlucht van Ponta Delgada op de Azoren, was geduldiger en is uiteindelijk toch geland. Uit het overzicht van de inkomende vluchten van gisteren, afkomstig van de officiele website van de luchthaven, blijkt dat kort voor en na het omdraaien TAP-vlucht TP1689 andere vluchten wel zijn geland. Wij denken dat TAP het vliegtuig misschien wel nodig had voor een andere vlucht vanuit Lissabon. En kennelijk kwamen hun eigen belangen boven die van de passagiers te liggen. Maar ja, zoek dat maar eens uit!
hoe wordt er voor de passagiers gezorgd als er Madeira vluchten geannuleerd zijn?
De manier waarop de verschillende maatschappijen voor hun gestrande passagiers op de relatief kleine luchthaven van Madeira zorgen varieert sterk. We kennen de verhalen van verschillende van onze vrienden die door slecht weer gestand waren op de luchthaven van Madeira. Eerst waren het onze al wat oudere vrienden Toos en Leo. Na na een weekje logeren bij ons gingen ze terug naar huis. De Tap vlucht werd geannuleerd. Ze hebben 11 uur (!) in een rij gestaan, voordat ze uiteindelijk om 21.00 uur op een vlucht naar Lissabon stapten. Geen stoelen, geen eten, geen drinken en geen informatie. Uiteindelijk kwamen ze weg van Madeira, maar misten hun aansluiting natuurlijk en moesten ze overnachten in een hotel in Lissabon. Gelukkig werden ze gecompenseerd met maaltijdcheques. Wil je weten waar ze mochten gaan dineren? Burger King. En dat na 11 uur in een rij gestaan te hebben.
easyJet zorgt voor bubbels
Zet dat af tegen onze Schotse kennissen Ishbel en Bob, die van Madeira naar Edinburg zouden vliegen op dezelfde dag. Niet met TAP, maar met een EasyJet vlucht. Binnen een uur nadat de vlucht was omgeleid, lagen ze te luieren naast het zwembad. En nog wel va van een luxe hotel in Funchal, genietend van een glas bubbels met dank aan easyJet. Het blijkt dat de nationale Portugese luchtvaartmaatschappij zich echt niets aantrekt van hun passagiers. Een andere vriendin van ons vertrok na een verblijf bij ons toen haar Transavia vlucht naar Madeira werd geannuleerd. Ook zij werd na niet al te lang wachten in een luxe hotel geplaatst.
geen respect voor de passagiers
De verschillen zijn dus erg groot. Onze vriend Julien, die gisteren 16 december nog probeerde terug te keren naar Lissabon, moest meer dan een uur wachten om informatie te krijgen. En dat terwijl wij door de app van FlightRadar24 wisten dat het vliegtuig al halverwege terug naar Lissabon was. Dit gedrag bewijst een totaal gebrek aan respect voor (betalende) passagiers. Als ik zie dat het vliegtuig niet zal landen, dan kan iedereen dat zien, en ze moeten de passagiers dat gewoon zeggen.
witheet
Intussen was ik witheet door dit respectloze gedrag van TAP, en ik besloot Twitter te gebruiken om TAP uit te dagen en te vragen hoe het allemaal zat. Dat vinden ze helemaal niet leuk, want de hele wereld leest mee. Ik kreeg een ontzettend standaard en ontwijkend antwoord, en toen ik zei dat ik daar geen genoegen mee nam werd het stil. Wat ik wel in mijn Facebook-chat kreeg was – nogal irritant – een TAP-advertentie dat ik een TAP-reisvoucher aan mijn dierbaren moest geven. Nou ik dacht het niet, en ik heb gezegd dat ze moesten oprotten. Je kunt het zien in het bijbehorende screenshot. Een beetje de TAP promoten als ze zo slecht voor hun reizigers zorgen. Echt niet!
omgeboekt
Na meer dan een uur vertelde Julien me dat hij een bericht van TAP kreeg dat hij omgeboekt is naar de vlucht van morgenochtend 17 december om 08.45. Gelukkig had hij twee ticktets voor de vlucht naar Lissabon. Maar de ene was voor de laatste avondvlucht, en zijn partner vond dat bij nader inzien niet handig, omdat ze samen vanuit Lissabon met de auto terug naar Brussel zouden rijden op de de 17e. Omdat hij dat eerdere ticket niet kon wijzigen had hij een extra enkele reis van Funchal naar Lissabon geboekt voor de middagvlucht die nu niet doorging.
geen plaats maar lege stoelen bij TAP
Ondertussen heb ik gecontroleerd of er nog andere vluchten waren, en of er plaatsen beschikbaar waren. Op de website van TAP stond dat er wél vluchten maar geen plaatsen beschikbaar waren. Toch gaf ik Julien de suggestie te proberen om op de wachtlijst van de vlucht van 18.05 uur te komen, als die tenminste wél zou landen. Even later komt er een berichtje van hem dat hij daar zelf ook net aan dacht. En dat het nog gelukt was ook: hij had een stoel op die vlucht die vervolgens landde. Tot zover mooi.
lege stoelen
Maar Julien meldt dat vervolgens het vliegtuig met hem erin, en met ongeveer de helft van de stoelen leeg naar Lissabon vertrok. Een regelrechte schande. Veel passagiers zijn gedwongen een nacht langer op Maderia te blijven, terwijl een flink aantal gewoon mee had gekund op deze vlucht TP 1686. Het wordt nog erger. De laatste TAP-vlucht naar Lissabon van 16 december, die om 21.45 vertrok, vlucht, TP1688, vertrok al halfvol, zoals onze vriend Nélio, die op de luchthaven van Madeira werkt, wist te melden.
dus wat kun je doen as je vlucht gecancelled is?
Twijfel nooit dat het de moeite waard is om naar dit eiland te komen, ondanks het feit dat er af en toe een bericht komt dat zegt: vluchten Madeira geannuleerd. Het is een prachtig eiland, met hoge bergen, wat zorgt voor een spectaculair landschap. Maar deze bergen veroorzaken af en toe wel degelijk luchthavenproblemen. Als dit je overkomt – en je kunt de tekenen in het weer zien als dit erin zit – neem dan voorzorgsmaatregelen. Neem een paar verpakte broodjes mee, want het kan lang duren voordat je wat krijgt. Zorg dat je smartphone of tablet geladen is zodat je het internet op kunt. De luchthaven heeft gratis WiFi. Kijk of de maatschappij waar je bij hebt geboekt andere vluchten heeft op dezelfde dag en probeer je daar een stoel op te krijgen. als jouw vlucht inderdaad geannuleerd is.
Maar waarom kregen de TAP passagiers van de geannueerde vlucht op 16 december dan geen stoel op een latere vlucht aangeboden?
Het is duidelijk dat Ground Force, het bedrijf voor de passagiers en bagage op de grond moet zorgen, doet wat de luchtvaartmaatschappij hen zegt te doen. Alles is natuurlijk overbelast als de vluchten Madeira geannuleerd worden en ze moeten doen wat maatschappij (de TAP in dit geval) hen opdraagt. Aangezien TAP de Groundforce niet heeft gevraagd om passagiers de nog lege stoelen op de twee latere vluchten aan te bieden naar Lissabon, heeft Groundforce dat dus ook niet gedaan. Jammer, TAP, een gemiste kans. TAP is geen onveilige maatschappij, maar het bedrijf is wel slecht georganiseerd. Zoals veel Portugese bedrijven hebben ze een antieke hiërarchische werkwijze waarbij het personeel als voetveeg wordt behandeld. Niet zo raar dat het vaak geïntimideerde personeel dus ook geen initiatief wil en durft te nemen.
misser
En al die tijd dat de getroffen passagiers staan te wachten op informatie omdat hun vlucht niet kan landen was dit hun irritante uitzicht. Ik zou uit mijn vel gesprongen zijn geweest. Zeker omdat dit een situatie is die met enige regelmaat voorkomt. Ze doen elke keer alsof het een heel nieuw fenomeen is dat vluchten Madeira geannuleerd worden, van of naar het eiland. Ze hebben geen idee hoe ze ermee om moeten gaan. Het is natuurlijk een grote misser van TAP, maar ook een grote misser van de luchthaven, die nu met trots Aeroporto Internacional da Madeira Christiano Ronaldo wordt genoemd.
Wij verhuren ons huis in de zomer en bieden sinds 2009 B&B in de winter aan, dus we houden de vluchten naar Madeira altijd nauwlettend in het oog. In de afgelopen 10 jaar hebben we gezien dat het aantal luchthavenproblemen op Madeira in de loop der tijd licht is toegenomen. Een verandering is dat tegenwoordig vluchten Madeira geannuleerd worden in alle seizoenen, en niet alleen in de winter zoals vroeger. En daar kan niemand iets aan doen want het wordt vrijwel altijd door het weer bepaald.
wat kun je zelf doen?
Wat je wel kunt doen om geen slachtoffer te worden als er vluchten Madeira geannuleerd worden is in elk geval te boeken bij een betrouwbare maatschappij. Mensen die hun vlucht geannuleerd zagen worden vanwege het faillissement van Thomas Cook, Monarch of Air Berlin hebben vaak niet gelet op op het nieuws. Als je ook maar een klein beetje twijfelt, check dan het internet op negatieve berichten over de maatschappij waar je bij wilt boeken. Lees ook de reviews van de verschillende maatschappijen en controleer ook hun staat van dienst als het gaat om zorg voor de passagiers bij luchthavenproblemen en geannuleerde vluchten. TAP heeft daarin zeker een slechte staat van dienst , de slechtste dienst van allemaal, denk ik. EasyJet en Transavia doen het behoorlijk tot zeer goed.
eigen ervaring
Bedenk wel dat alle voorbeelden die ik hier aanhaal voortkomen uit eigen ervaringen of ervaringen van vrienden of familie. Ik heb absoluut niet de pretentie om volledig of objectief te zijn. Kijk dus voor het boeken altijd zelf, vraag in je vriendenkring, lees het internet, kortom, zorg dat je zoveel mogelijk informatie krijgt. Check voordat je boekt.
En gaat dan toch alles onverhoopt mis, dan moet je weten dat er bedrijven zijn die op nu-cure-no-pay basis jouw claim aan de luchtvaartmaatschappij kan afhandelen. Toen ik via Twitter ruzie met TAP aan het maken was kwam er geen reactie van TAP, maar wel van click2refund, die er als de kippen bij was om zich aan te bieden. Binnenkort zal ik een vervolgartikel publiceren met wat meer informatie over de rechten van een passagier in verband met vertraging of annulering van een vlucht. Daar moet ik nogal wat research voor doen, dus alvast dank voor jullie geduld.
Het hierboven beloofde artikel staat intussen ook online: over passagiersrechten bij vertraging en jokkende vliegmaatschappijen.
Op de barricades!! Goed zo Peter! En ik vlieg gewoon met Transavia vanuit Amsterdam rechtstreeks naar Funchal. Eerste keer was het ook spannend rondcirkelen met 15 minuten brandstof over. Laten we hopen dat de weergoden in maart aan het chillen zijn 😉
Hahaha. Nee, kwartiertje brandstof, dat mogen ze niet. Er is altijd nog genoeg over om ruim naar één van de Canarische eilanden te kunnen doorvliegen. Maar Transavia zorgt meestal wel redelijk goed voor de passagiers. En die weergoden, die zullen toch wel een kéér slapen?